WYSIGINGSWETSONTWERP OOR GAS: FW DE KLERK STIGTING
OPPER KOMMER OOR GRONDWETLIKHEID
Uitgereik deur die FW de Klerk Stigting op 07/03/2024
Die FW de Klerk Stigting het gedetailleerde kommentaar oor die Wysigingswetsontwerp oor Gas [W-2023] (“die Wetsontwerp”) aan die Departement van Minerale Hulpbronne en Energie gelewer. Die Wetsontwerp beoog om die Gaswet, 2001 te verander om o.a. voorsiening vir nuwe tegnologieë vir vervoer, ens. te maak. Die Stigting se kommentaar beklemtoon egter fundamentele bekommernisse oor die Wetsontwerp se grondwetlikheid en die nadelige gevolge wat dit inhou vir Suid-Afrika se sosio-ekonomiese- en omgewingslandskap.
Die Stigting beklemtoon die risiko dat die Wetsontwerp bestaande ongelykhede en ‘n samelewing wat nog sterk op ras gebaseer is, kan vererger omdat dit nie voldoen aan die vereistes van ‘n wet wat ontwerp is om diegene te bevorder wat vroeër benadeel is deur onbillike diskrim inasie nie (soos toegelaat deur art. 9(2) van die Grondwet). Dit blyk eerder ‘n wet te wees wat blatant en onbillik diskrimineer teen mense op grond van hul ras (verbied deur art. 9(3) van die Grondwet). Ismail Joosub, Regsoffisier van Konstitusionele Programme by die Stigting is van mening dat “die bepalings van die Wetsontwerp, veral klousule 2(e), ongelykhede sal laat voortduur en daarmee saam die fundamentele beginsel van nierassigheid ondermyn.”
Verder het die Stigting die volgende bekommernisse oor die wetsontwerp uitgewys. Onder andere die Wetsontwerp se insluiting van die Voorgestelde Geïntegreerde Hulpbronneplan 2023 (“VGP”) se voorstel van 7.22 GW se nuwe gaskapasiteit teen 2030. Dit wek kommer aangesien dit teenstrydig is met Suid-Afrika se klimaatverbintenisse, insluitend die Parys-ooreenkoms. Dit is ook teenstrydig met die Implementeringsplan vir ‘n Regverdige Energie-oorgang. En ondermyn stappe om klimaatsverandering te mitigeer asook die Verenigde Nasies se Volhoubare Ontwikkelingsdoelwitte.
Die FW de Klerk Stigting bly toegewyd tot die bevordering van deursigtige en verantwoordbare regering, die beskerming van grondwetlike beginsels en die bevordering van volhoubare ontwikkeling in Suid-Afrika.