TOESPRAAK DEUR MNR F W DE KLERK, HOOFLEIER VAN DIE NASIONALE PARTY:

Ter aanvang wil ek my hartlike dank betuig aan alle agbare lede wat tydens hierdie debat in vriendelike woord aan my adres gerig het. Ek waardeer dit opreg.

Namens die Nasionale Party sê ek ook welkom terug aan die agbare lid, dr Z de Beer, leier van die PFP. Hy, dr D Worrall en die agbare lid vir Randburg – in die beeldspraak van laasgenoemde – is druk besig om hulle partye so ‘n bietjie vir bietjie tot niet te maak. En êrens is iemand besig om bietjie vir bietjie leier van die te stigte party te word.

Nogtans sal hy, tot die PFP behoorlik begrawe is, ‘n leidende opposisierol in hierdie Sitting speel. Ek weet dat hy dit sal doen met verantwoordelikheid en integriteit en sien daarna uit om met hom swaarde te kruis en konstruktief te debatteer.

Dit was mooi om te sien dat almal selfs sy bitterste vyande – ‘n opbeurende woord gehad het vir ons agbare Staatspresident. Nog meer indrukwekkend was die erns waarmee van voorbidding getuig is.

Die Nasionale Party vereenselwig hom ten volle met elke goeie wens teenoor hom en sy families Ons bid vir hulle.

Vir 50 jaar het mnr P W Botha ‘n sleutelrol gespeel in die Nasionale Party en die partypolitiek van ons land. Hy was ‘n geliefde leier van ons Party en ‘n gerespekteerde opponent van die opposisie.

Ek bring graag hier, in die Parlement, hulde aan hom namens die Nasionale Party. Ter gelegener tyd sal ons Party behoorlik hulde bring en afskeid neem van hom as ons uitgetrede Hoofleier.

Die bedanking van die agbare Staatspresident as Hoofleier van die Nasionale Party het aanleiding gegee tot talle bespiegelinge. Daar is geweldige druk op my om die implikasies van sy besluit in besonderhede te vertolk. Ek is nie bereid om hieraan toe te gee nie.

Die eerste prioriteit is nou dat hy goed sal vorder op die pad van herstel. Die Parlement, die land en die media behoort begrip hiervoor te hê. Namate sy gesondheid verbeter, sal ons in toenemende wisselwerking met mekaar die saak verder voer insoverre dit nodig mag wees.

Intussen is daar sekerheid en stabiliteit in die land. Die agbare waarnemende Staatspresident vervul sy rol met waardigheid en onderskeiding. Ons werk hartlik saam en die Kabinet funksioneer normaalweg. Alles is onder beheer. Landsbelang en ordentlikheid vereis egter sensitiewe hantering van ‘n moeilike situasie. Ek glo dat ek op almal – die Parlement sowel as die pers – kan staatmaak in die verband.

Wat die res van die bespiegelinge aangaan – dit wat my en my politieke siening aanbetref – reageer ek graag sonder huiwering.

Die Nasionale Party, van my kollegas en ekself, was in die afgelope dae op die dissekteertafel. Etikette is vryelik omgehang, analises is gedoen en klubs (wat nie bestaan nie) het naam gekry.

Daar is ‘n spreekwoord in Afrikaans:

Gun elke diertjie sy plesiertjie.

Dit doen ons graag. Maar na alles verby is, dan bly net die waarheid oor. Na my verkiesing het die Nasionale Party geledere gesluit. Ons Party het ‘n vaste koers gekies. En ongeag die wisseling in leierskap bly ons eendragtig op daardie koers.

Our goal is a new South Africa:

a totally changed South Africa;

a South Africa which has rid itself of the antagonism of the past;

a South Africa free of domination or oppression in whatever form;

a South Africa within which the democratic forces – all reasonable people – align themselves behind mutually acceptable goals and against radicalism, irrespective of where it comes from.

How we reach that goal, is the common challenge which all of us face.

In the debate, thus far, there has been too much defeatism, bickering and denigration. Shouting at each other, delving into the past – raking up old grievances will get us nowhere.

All reasonable people in this country – the silent majority – anxiously await a message of hope. It is our responsibility to provide that message with realism and courage. If we fail in that, the ensuing chaos, the demise of stability and progress will for ever be held against us.

If. however, we all turn our faces towards the future – into the gale – and realistically start working towards the expansion of agreement and the narrowing of disagreement, then the future holds good.

That is exactly what the National Party is striving for. My predecessor has started this process. I will continue on that road with all the dedication and energy I can muster.

I believe that we must, in this process, distinguish between long term goals and intermediate goals. While striving towards the more resounding and idealistic ultimate goals, we must approach our immediate problems in a workmanlike manner. That entails short, medium and long term planning. And while we might continue to differ on the route towards long term goals, we can in the meantime find common ground with regard to the pressing problems of today and tomorrow.

In die kort- en dip medium-termyn staan ons voor groot uitdagings.

Armoede, werkloosheid, behuisingstekorte, gebrekkige opleiding, ongeletterdheid en vele ander struikelblokke staan in die weg van voorspoed en groei.

Intimidasie, terrorisme, oproer, onwettige stakings en wegbly-aksies bedreig stabiliteit en vooruitgang.

Vooroordeel, wantroue, rigorisme, vrees en koppige weerhouding van samewerking beduiwel die staatkundige onderhandelingsproses – en daarmee saam die spoedige verbreding van sinvolle deelname op alle vlakke deur ons Swart gemeenskappe.

Kortsigtige sanksies en isolasiepogings uit die buiteland vertraag ontwikkeling en die vordering van ons agtergeblewe gemeenskappe.

Die Nasionale Party sal voortgaan om alles in die werk te stel om hierdie struikkelblokke uit die weg te ruim.

Ons werk hard aan maatskaplike en ekonomiese ontwikkeling. Ons staan sterk teen radikalisme, terrorisme en misdaad. Ons buig agteroor om grondwetlike onderhandelinge te laat vorder. Eni ons stel alles in die werk om internasionale verhoudinge te normaliseer.

Het dit nie tyd geword dat daar meer saamgestaan en saamgewerk word oor hierdie dringende sake, in stede van die oorgrote persentasie van die Parlement se tyd te wy aan steriele agressie en bittere verwyte nie?

Alleen as en namate daarin geslaag word, kan ons die positiewe klimaat skep waarna ons land so reikhalsend uitsien.

Wat my betref, sal ek in die tyd wat voorlê, my Party daartoe lei.

Om deure vir sinvolle onderhandeling verder te open.

Om In gees van samewerking binne en buite die Parlement te bevorder.

Om deur reguit praat en eerlik praat, wantroue te help besweer en onderlinge vertroue te bou.

Om die ware bedoeling van die Nasionale Party te laat inslag vind en skewe persepsies te verpletter.

Laat my toe om sommer vandag oor enkele sake daarmee te begin.

Eerstens
In hierdie debat is beweer dat die Nasionale Party vasklou aan Blanke baasskap. Die agbare benoemde lid, Minister Chris April, het dit onder andere beweer.

I want to state unequivocally that the National Party is against domination of any one group by others. White domination, in so far as it still exists, must go.

As far back as 1985 I publicly stated:

In order to gain acceptance, any ground plan will have to provide authentic and full participation for all those who are engaged in it.

Any system aimed at keeping some of its participants in a subordinate position, through clever or devious means is doomed to failure. It must be visibly just and equitable towards everybody.

In the same breath the National Party rejects domination in any other form. Domination by a majority is as unacceptable as domination by a minority – after all: the worst case in history of domination and oppression was committed by a majority. Is there anyone in this chamber in favour of Black domination? I doubt it. Therefore, the only route is a system which eliminates domination.

How we attain such a just and equitable constitutional model must be negotiated. At the same time more detailed proposals will have to be formulated to serve as a basis for discussion.

As Leader of my Party I will do everything in my power to expedite this process. Time is of the essence. Final solutions will take time. But movement and visible evolutionary development is tremendously important.

Aan die Blanke kiesers wil ek vandag hierdie versekering gee:

Die Nasionale Party sal in sy bouwerk aan ‘n nuwe bedeling wat volwaardige regte aan almal bied, jaloers waak oor u en ander minderhede se sekuriteit en belange.

Verder – soos my voorganger, so verbind ek my ook tot die onderneming dat enige wesenlike grondwetlike wysigings voorafgegaan sal word deur ’n verkiesing of ‘n referendum waarin ‘n mandaat aangevra word.

Secondly_
The National Party is not as ideologically obsessed with the group concept as has been suggested by many critics.

Our strong emphasis on group rights, alongside individual rights, is based on the reality of South Africa and not on an ideological obsession or racial prejudice.

All the lip service being paid to a so-called non-racial society is pure nonsense. There is no such thing as a non-racial society in a multi-racial country. However closely we may cooperate South Africa will retain its diversity, and that diversity will remain a powerful and often beneficial force which must be reckoned with.

However, my Party strives for a non-racialistic country, a country free of racism, racial hatred, negative discrimination on the basis of race. We accept as our goal a just and equitable dispensation in all fields for all South Africans, irrespective of race or colour.

But, as America has to recognise and accommodate its diversity through a Black caucus, special arrangements for Indian reservations and affirmative action programmes, South Africa will have to continue to accommodate its diversity – cultural and racial – in its future planning.

As Belgium is forced to make special arrangements for group security as a basis for cooperation we will have to do likewise.

And thus I could continue. But the point is made. Reality dictates recognition of group diversity. How we do it, so as to ensure that it will not be on a discriminatory basis, is the challenge we face. But face it, we must.

Small wonder that a large part of the debate centred around rejection of the existing ways and means through which the consequences of diversity are accommodated and regulated.

Has the time not come for us to negotiate a new realistic model for the non-discriminatory maintenance of community rights in the social sphere? As we have set out to achieve this in the constitutional sphere, we must also try to find each other with regard to sensitive issues such as residential areas and the like.

The National Party is not bound to any particular measures, and is prepared to take the initiative in finding a mutually acceptable basis for the maintenance of group security. I will endeavour to stimulate movement towards greater accord in this sensitive field, however difficult it might be.

In the meantime the existing measures will have to suffice. We cannot afford the uncertainty and friction which an unregulated vacuum will cause.

Derdens
‘n Persepsie word geskep dat die Regering voete sleep met hervorming. Ek wil u verseker dat die Nasionale Party net so haastig is soos enigiemand anders.

My kollegas in die Kabinet swoeg en sweet om in moeilike finansiële tye – elkeen op sy terrein – hervormingsprogramme voort te sit.

Op terreine waar onderhandeling ter sprake is, word daar teen die hoogste moontlike tempo gewerk en stil-stil word vordering gemaak.

Natuurlik is daar struikelblokke. Een daarvan is die spel wat soms binne die Parlement gespeel word – die spel van belangrike hervormingsmaatreëls teen te staan vir redes wat niks met die inhoud daarvan te doen het nie.

‘n Ander is die spel van sommige leiers om onrealistiese voorvereistes te stel as voorwaarde tot toetrede.

En terwyl hierdie onverstandige spel voortduur, wag die mense van Suid-Afrika gretig op vordering.

Ek wil en sal my beywer, saam met my kollegas, om stukrag aan die vernuwingsproses te verleen en nooi u uit om met my saam te werk.

Ons land eis van ons in die Parlement ‘n ommeswaai van die huidige klimaat van spanning en verharding, soos hulle dit beleef.

Al die mense van Suid-Afrika wil die breë algemene bron van goeie wil wat daarbuite bestaan, weerspieël sien in one dade en optrede.

Hulle eis van ons dat ons moet bou aan ‘n vaste en werkbare verstandhouding, in stede van te twis met en te hap na mekaar.

Ek aanvaar die uitdaging om aan hierdie billike aandrang te probeer voldoen.

Nie een van ons sal egter daarin slaag deur mooi woorde en welluidende toesprake nie. Ek verwag ook nie dat my toespraak van vandag vrede op ons sal laat neerdaal nie.

Nee, veel meer van alle kante sal nodig wees:

Harde werk en oop gesprek;
die wil om mekaar te vind langs die weg van gee en neem;
verbeeldingryke denke en waagmoed.

Daartoe verbind ek my en my Party.