Uitgereik deur die FW de Klerk Stigting op 19/03/2024 

Op Dinsdag, 19 Maart 2024, het die Parlement se tweede huis, die Nasionale Raad van Provinsies (“NRVP”), ‘n veranderde weergawe van die Onteieningswetsontwerp tydens sy plenêre vergadering aanvaar. Die Wetsontwerp maak voorsiening vir onteiening sonder vergoeding (“OSV”).

Dit is ten spyte van die feit dat die Parlement die Grondwet Agtiende Wysigingswetsontwerp (B18-2021) in Desember 2021 verwerp het. Hierdie het ten doel gehad om artikel 25 van die Grondwet te verander om uitdruklik voorsiening te maak vir OSV.

Die NRVP het wel aan die Parlement se eerste huis, die Nasionale Vergadering (“NV”), voorgestel dat dit sekere veranderinge aan die Wetsontwerp maak. Geeneen van hierdie wysigings stel egter voor dat die OSV-bepalings uit die Wetsontwerp verwyder word óf stel enige van die ernstige grondwetlike bekommernisse rondom die Wetsontwerp reg nie.

“Aangesien die Grondwet, Suid-Afrika se opperste wet, spesifiek nie gewysig is om voorsiening te maak vir OSV nie, kan die Onteieningswetsontwerp voor die hof gedaag word sou deur die President onderteken word, omdat dit teenstrydig is met die Grondwet (d.w.s. ongrondwetlik),” sê Daniela Ellerbeck, Bestuurder van Grondwetlike Programme by die FW de Klerk Stigting.

“Eiendomsreg lê die grondslag vir welvaartskepping en moet versterk en uitgebrei word eerder as afgewater word,” sê Christo van der Rheede, Uitvoerende Direkteur van die FW de Klerk Stigting.

Die NV sal nou die gewysigde wetsontwerp oorweeg, wat hulle óf kan aanvaar óf verwerp. Indien die NV die veranderde wetsontwerp aanvaar, sal dit na die President gaan om as wet bekragtig te word.