Uitgereik deur  Daniela Ellerbeck, Bestuurder: Grondwetlike Programme, namens die FW de Klerk Stigting op 9/04/2024

Die Film- en Publikasieraad (“FPR”) het ’n kennisgewing in die Staatskoerant gepubliseer dat dit “disinformasie”, “waninligting” en “valse nuus” as “skadelik of steurend” geïdentifiseer het en dat dit tot die gevolgtrekking gekom het dat die inhoud “verbode inhoud” is ingevolge die Wet op Films en Publikasies, 1996. Die verspreiding van verbode inhoud is ‘n misdaad ingevolge die Wet en sanksies sluit ‘n boete (van maksimum R150 000) en/of tot twee (2) jaar gevangenisstraf in (artikel 24G).

Kennisgewing is ultra vires:

Die Stigting neem met kommer kennis dat die kennisgewing blykbaar op ‘n wantoepassing van die Wet gegrond is. Dit oorskry dus die bevoegdhede wat deur die Wet aan die FPR verleen word en is dus ultra vires:

Klousule 2.4 van die kennisgewing sê dat ingevolge artikel 31(3)(a) van die Wet die FPR

“Waninligting/disinformasie en valse nuus, as skadelik of ontstellend” geïdentifiseer het “as gevolg van die potensiaal daarvan om vir oorlog te propageer, geweld aan te hits of haatspraak te verkondiging. Sulke materiaal word dus ingevolge die Wet verbied.”

Die Wet stel nie skadelike of steurende inhoud gelyk aan verbode inhoud, soos die FPR in sy kennisgewing gedoen het nie. Verder stel artikel 31(3)(a) uitdruklik dat die riglyne wat die Wet die FPR magtig om te publiseer, te doen het met hoe dit sal bepaal wat skadelik of steurend is ingevolge die Wet se herroepe Bylaes 3 en 8, wat te doen gehad het met wettige inhoud wat as onvanpas geag was vir kinders van sekere ouderdomme.

“Die Wet magtig dus nié die FPR om ‘n kennisgewing te publiseer oor waninligting, disinformasie of valse nuus wat verbode inhoud is nie. Deur dit te doen, het die FPR die grense van sy mag oorskry en die wettigheidsbeginsel oortree, wat bepaal dat elke sfeer van die Regering, insluitend die FPR, nie magte kan uitoefen of funksies verrig buite dié wat wettiglik deur die wet aan hom toegeken is nie,” sê Daniela Ellerbeck Grondwetlike Programbestuurder by die FW de Klerk Stigting.

“Verder, wanneer dit kom by enigiets wat ‘n wesenlike uitwerking op die Wet se toepassing van verbode inhoud sal hê, val dit tereg onder die Minister se regulatoriese bevoegdhede (artikel 31(1)(e) van die Wet),” sê Ellerbeck. “Enige regulasies wat die Minister maak, moet veral aan openbare deelname onderhewig wees en in die Parlement ter tafel gelê word (artikel 31A van die Wet).”

Die kennisgewing is dus ultra vires en die FW de Klerk Stigting versoek die FPR om dit onmiddellik terug te trek.