BETEKENISVOLLE OPENBARE DEELNAME VAN KRITIEKE BELANG
VIR DEMOKRASIE SE VOORTBESTAAN
Uitgereik deur die FW de Klerk Stigting op 15/03/2024
’n Onlangse artikel in die Mail & Guardian verwys na ’n brief deur oudpresident Mbeki aan die Departement van Binnelandse Sake. In sy brief het oudpresident Mbeki Binnelandse Sake se Witskrif oor Burgerskap, Immigrasie en Vlugtelingebeskerming gekritiseer omdat dit ernstige teenstrydighede en weglatings bevat. (Mbeki het gesê dit maak dit onmoontlik vir die publiek om “konstruktiewe kommentaar” te lewer). (Die Witskrif was vir openbare kommentaar deur Binnelandse Sake oopgestel vanaf 13 November 2023 tot 31 Januarie 2024.)
Openbare deelname bied ‘n geleentheid om beter beleide en wette te maak, omdat dit gebreke, soos teenstrydighede, onbedoelde gevolge en weglatings deur middel van openbare debat, kritiek en aanbevelings blootlê.
“Indien ‘n finale weergawe van die Witskrif steeds dieselfde teenstrydighede en weglatings bevat, sal dit die vraag laat ontstaan of die publieke deelname werklik betekenisvol was, want alle standpunte wat deur die publiek geopper word, moet oorweeg word”, sê Daniela Ellerbeck, Bestuurder van Grondwetlike Programme by die FW de Klerk Stigting.
Dit is ‘n grondwetlike vereiste dat die mense wat deur wette geraak word, die reg moet hê om op ‘n betekenisvolle wyse betrokke te wees by die maak van hierdie wette. Die doel is hoofsaaklik om besluitnemingsprosesse te beïnvloed wat die wel en weë van mense raak. Die standaard waaraan betekenisvolle openbare deelname gemeet word, is redelikheid. Dit wil sê het die regering alles gedoen wat redelikerwys nodig was in omstandighede om te verseker dat mense beide die inligting en die effektiewe geleentheid het om hul politieke regte uit te oefen en dat hulle hul mening lig?
“Die Stigting eggo die Konstitusionele Hof dat openbare deelname lewenskrag aan demokrasie verskaf en aktiewe burgerskap aanmoedig wanneer dit by die land se openbare aangeleenthede kom,” sê Ellerbeck. “Dit versterk die wet se legitimiteit in die mense se oë.“
Ten slotte doen die Stigting ‘n beroep op die Staat, of dit nou die Uitvoerende Gesag of die Wetgewende Gesag is, om te verseker dat alle standpunte wat uitgespreek word, oorweeg word.